|
De
wasvrouw aan
de voorde Het
beeld van de dood in "The Arthurian
Tarot" Naar
artikelen Het
andere beeld is een schilderij uit de Renaissance.
Je ziet Veronica, een vrouw die, toen Christus zijn kruis droeg, hem
troostte
door zijn zweet en bloed af te vegen met haar sluier. Zweet en bloed
van de
doornenkroon maakten een afdruk op de sluier en vormden zijn beeltenis.
Ook zij laat me een lap zien. De
Wasvrouw aan de Voorde is een oud beeld. Ze
verscheen in de dromen van Keltische strijders als ze voorzagen te
sterven in
de strijd. Ze is een godin van de dood. Ze heet Morgan le Fay. Deze
afbeelding
van haar komt uit "The Arthurian Tarot", een spel dat gebaseerd is op
de wereld van koning Arthur. Op de Kleine Arcanakaarten staan
wegen,
paden, hekken, heuvels, kastelen en hutjes De
"Fool" in dit spel is de belangrijkste
figuur. Hij is de Zoeker naar de Graal. In dit spel is de Graal de
beker die
heling, genezing en overvloed geeft voor de Zoeker zelf en voor de
wereld. De
Zoeker wijdt zijn leven aan de vraag: "Waarom zijn de dingen zoals ze
zijn
en hoe kunnen ze worden geheeld?" Op zijn tocht loopt hij door Britse
landschappen. Hij loopt door regen, sneeuw, mist en zon. De
landschappen van de
lente horen bij de Zwaarden. In de lente waait felle wind die illusies
en
stagnatie wegblaast. Het toenemende licht brengt eerlijkheid. De Speren
(Staven) horen bij de zomer. De schroeiende stralen van de zon zijn
snel als
speren. Ze streven ernaar om tot de kern van pijn en problemen door te
dringen.
Zo worden ze opengelegd voor genezing. De winterlandschappen horen bij
de Steen
(Pentakels), de aardse stenen die de wijsheid van eeuwen en eeuwen in
zich
dragen. Ze respecteren de traagheid van wegen die lang en zwaar zijn.
Ze
aanvaarden dat het lastig is om tot een beslissing te komen en dat daar
wijsheid voor nodig is. De Graal (Bekers) tenslotte hoort bij de herfst
en bij
de oogst. De Graal vangt het water op dat leven geeft en geneest. Het
is de
Graal waar de Zoeker, zoals we weten, uiteindelijk naar op weg is. Op
die weg
krijgt de Zoeker raad van de figuren uit de Grote Arcana, personages
uit de
Arthur legendes. Ze zijn als stemmen uit dromen of boodschappen van
beschermengelen. Op zijn zoektocht bereikt de Zoeker ook de Wasvrouw, Morgan le Fay, een
personage uit de Grote Arcana. Deze Wasvrouw verschijnt op
verschillende
manieren in de Arthur traditie. Als doodsgodin, als genezer en zelfs
als gever
van nieuw leven. Zoals we al zagen voorzegt ze als doodsgodin de dood
aan
Keltische strijders. Ze regeert over eilanden waar helden een
rustplaats vinden
als ze gestorven zijn. Op de kaart is een raaf te zien op een
grenssteen. Ook
hij is een verbeelding van haar doodskant: op het slagveld pikt hij de
lijken
van de strijders schoon. Als genezende godin nodigt Morgan le Fay de
gewonde
koning Arthur uit op het eiland Avalon zijn wonden te laten genezen. In
verhalen uit Wales wordt ze Modron genoemd, de Grote Moeder. In
één zo'n
verhaal ontmoette ze een man bij de voorde van Barking. In plaats van
te
sterven bij deze ontmoeting, verwekte hij een tweeling bij haar. Hier
geeft zij
als doodsgodin nieuw leven. Ook
ik bereik de Wasvrouw op mijn zoektocht naar genezing. Op het doek dat
de
Wasvrouw in haar handen houdt, sta ik met alles wat ik ben, met de
patronen van
mijn leven, met mijn bloed en mijn zweet, als Christus op de sluier van
Veronica. De Wasvrouw daagt me uit om de rivier over te steken en mijn
lijden,
mijn bitterheid achter me te laten, me te laten schoonwassen. En zelfs
als ik
voor haar sta gebeurt dat al, want ik zie het bloed van mijn kleed
wegstromen.
De dood is waterig hier. Blauw en stromend rood. "Loop langs de
grenssteen" zegt ze. "Laat wegpikken wat je niet meer nodig
hebt". En Veronica? Wat zegt zij mij? "Kijk", zegt zij,
"hij heeft het gedurfd, hij is door het lijden, door de dood naar de
andere kant gegaan. En ja, er zijn nog wel sporen van bloed en tranen,
maar er
is ook iets anders, iets van goud, iets dat straalt, iets dat met al
zijn
ervaringen overnieuw begint". Beelden
van de dood, onherroepelijke grenzen, maar ook
beelden van nieuw leven. De Wasvrouw aan de voorde: een doodsgodin die
uitdaagt
tot heelheid en nieuw leven. Veronica: een troosteres. Het beeld van
Christus:
wie is dat? Dat ben ik. Er zijn littekens en ik heb pijn, maar ik bloei
en ik
groei. Ik schitter uit mijn ogen, goud rond mijn hoofd. Ook ik ben door
de dood
heengegaan. Ik
vind het een fijn spel om mee te werken. Ik kan mezelf als Zoeker zien
wandelen door het Engelse land. Het spel komt voort uit de westerse
mysterietradities, ook wel 'paganistische beweging' genoemd. Het is een
pluriforme
beweging waar onder anderen wicca's en druïdes toe behoren.
Het is een
natuurreligie. Aanhangers van deze beweging richten zich op de aarde,
op de
cyclus van de natuur, als dat wat leven geeft en neemt, draagt en voedt
en haar
in stand houdt. Hun Grote Godin is de aarde zelf. Ze beleven haar als
een
levend organisme. Goden en godinnen komen uit de natuur en ook uit
Europese
mythen en sagen. De paganisten vieren de gang door de seizoenen en ze
staan
stil bij de verschillende gestalten van de maan. Ze zien die als stadia
van
geboorte, dood en wedergeboorte. Het paganistische wereldbeeld komt tot
uiting
in het cursusboek Hallowquest dat bij dit spel hoort. Daar staan
suggesties in
hoe de wisseling van de seizoenen te vieren. De bedoeling is het oude
achter te
laten en het nieuwe te verwelkomen en zich innerlijk te richten op de
gaven van
het nieuwe seizoen. Centraal hierbij staan de 'Hallows',
heilige objecten
die kracht geven. Dit zijn het Zwaard, de Speer, de Graal en de
Steen. De
achterliggende gedachte bij dit spel is dat bij
iedere natie een andere, eeuwige subtiele wereld hoort, een wereld van
oude
wijsheid van het land die door de eeuwen heen bewaard is gebleven. Het
is een
mythische wereld van verhalen, gedichten en liederen. Voor de Grieken
zijn dat
de Hesperiden. Voor Engeland is dit Avalon met verhalen die heidense en
christelijke thema's hebben. Over die Andere Werelden gaan de mythes en
legendes. Mijn bezwaar hiertegen is dat je de verschillen tussen landen
verabsoluteert. Wel gebruiken de auteurs dit idee van een Andere Wereld
op een
universalistische manier. Het gaat hen om de genezing van de gehele
aarde. Het
uiteindelijke doel is dat onze stoffelijke wereld samenvalt met de
Andere
Wereld en zo geheeld wordt. Als Graalzoeker en speler van het spel
draag je
niet alleen verantwoording voor jezelf, voor je eigen genezing en
welzijn, maar
ook draag je verantwoording voor de genezing van de aarde. |
Beelden van de dood: een zaaier met zijn zeis,
het snoeien van de heg tot er
alleen nog dode takken over zijn. Gras maaien, wilgen knotten in het
voorjaar. Een
draad doorknippen. Snijden, branden, knippen, zagen: allemaal beelden
van de
dood, onherroepelijke daden, onherroepelijke grenzen. De Wasvrouw aan
de voorde
is zo'n beeld van de dood. Met wapperende haren kijkt ze me
doordringend aan,
zittend op haar knieën bij een doorwaadbare plaats (voorde) in
een rivier, een
grens waarvoor ik sta. Ze laat me een lap zien, rood met bloed en nat
van
water. Honden kijken naar een rode maan. 